Z dachem mansardowym można spotkać się na miejskiej starówce, spacerując w dzielnicy willowej oraz na osiedlu domów jednorodzinnych. To efektowna połać dachowa – przede wszystkim ze względu na swoją formę. Składają się na nią płaszczyzny nie tylko o różnych kształtach, ale także o mniejszym lub większym kącie nachylenia w stosunku do podłoża. Dowiedz się, jak projektuje się dachy mansardowe dwuspadowe i czterospadowe oraz dlaczego także dziś wielu inwestorów decyduje się na wykonanie właśnie takiego pokrycia.
Dach mansardowy stał się popularny w XVI w. dzięki francuskiemu architektowi François Mansartowi. Zastosowanie takiej konstrukcji pozwoliło mu lepiej wykorzystać przestrzeń poddasza użytkowego. Dach mansardowy dwuspadowy stosowano w budownictwie francuskim w czasach Cesarstwa. Z czasem stał się on popularny także i w Polsce. Takie pokrycie dachowe to domena przede wszystkim Górnego Śląska. Dach mansardowy może być dwu lub czterospadowy. Każda z jego połaci składa się z dwóch części – górnej i dolnej. Ta pierwsza ma mniejszy kąt nachylenia w stosunku do podłoża, druga natomiast jest stroma. Pozwala to lepiej wykorzystać przestrzeń poddasza, które dzięki takiej konstrukcji staje się wyższe.
Tradycyjny francuski dach mansardowy składał się z górnej połaci o kącie nachylenia 30° i dolnej znajdującej się pod kątem 60° w stosunku do gruntu. Na przestrzeni lat doczekał się jednak wielu modyfikacji – dziś architekci nie stosują się sztywno do tej reguły. Dachy mansardowe mają połacie z różnych materiałów. Te starsze wykonane są z dachówki ceramicznej. Obecnie do ich budowy wykorzystuje się również blachy na rąbek stojący – ze względu na ich charakterystyczne wzornictwo i możliwości konstrukcyjne. Na dachach tego typu można zobaczyć cały przegląd otworów okiennych. Montuje się na nich zarówno wykusze, okna połaciowe, jak i tradycyjne lukarny.
Wśród połaci mansardowych można wyróżnić konstrukcje jedno, dwu i czterospadowe. Największą popularnością cieszą się jednak dachy dwuspadowe. Pokrycia z czterema spadami są niezwykle skomplikowane, a ich projektowanie i obliczenie ich powierzchni trudne.
Dzieli się je także na konstrukcje:
Zaprojektowanie dachu mansardowego to wyzwanie. Wymaga to precyzyjnego obliczenia jego docelowej powierzchni. Oprócz tego dach mansardowy wymaga osobnego zaprojektowania każdej z dwóch części połaci, a dodatkowo specyficznej więźby przenoszącej obciążenia na ściany budynku. Jest to złożony projekt uwzględniający rozmieszczenie słupów środkowych, skrajnych i zastrzałów oraz krokwi, belek i płatwi.
Konstrukcja tego dachu opiera się na więźbie mieszanej dwukondygnacyjnej. Słup środkowy oraz słupy skrajne służą do podpierania wspólnej płatwi, która wzmacnia konstrukcję krokwi. Krokwie – górne i dolne – mogą być połączone ze sobą na styk lub górna może nieco wystawać poza obrys dolnej. Łączy się je ze sobą na zastrzały połączone długimi kleszczami lub za pomocą innych, stalowych okuć ciesielskich. Izolacja dachu mansardowego wygląda tak samo jak w przypadku innych rodzajów pokryć. Wykonuje się ją dziś przede wszystkim z membran paroprzepuszczalnych. Natomiast ocieplenie tego dachu powstaje zwykle z wełny mineralnej.
Tradycyjny dach mansardowy francuski był wykończony pokryciem ceramicznym. Dawniej wykonywano go z dachówki karpiówki. Dziś pokrycie dachu mansardowego powstaje także z tańszych, równie wytrzymałych i łatwiejszych w montażu materiałów. Należą do nich:
Budynki z mansardowym dachem dwukondygnacyjnym:
Niestety ci, którzy myślą o dachu mansardowym, muszą liczyć się z tym, że jego wykonanie jest trudne i czasochłonne. Przekłada się to na wysokie koszty inwestycji.
Na cenę tego dachu wpływa dobór pokrycia dachowego. Najdroższe będzie te wykonane z dachówki ceramicznej. Dachy mansardowe mają załamania, dlatego często tworzy się pokrycie na specjalne zamówienie. Jedna dachówka zaprojektowana z myślą o konkretnej konstrukcji może kosztować nawet 1500 zł. Sposobem na to, aby obniżyć koszty inwestycji, jest sięgnięcie po blachodachówki i blachy – na rąbek stojący lub trapezowe. Blachy trapezowe Firmy Florian coraz częściej wkradają się w architekturę domów jednorodzinnych i inwestycji wielorodzinnych.
Dachy czterospadowe to rzadkość w nowoczesnym budownictwie. Dwuspadowe konstrukcje wykonuje się jednak m.in. na domach jednorodzinnych, aby nadać im wytwornego charakteru oraz by zaaranżować poddasze na pomieszczenie mieszkalne. Powstają one też podczas renowacji i rekonstrukcji zabytkowych budynków. Ten rodzaj dachu robi duże wrażenie, a koszty jego wykonania, rekompensuje ostateczny efekt prac. Warto o nim pomyśleć, zwłaszcza że istnieje możliwość zastąpienia kosztownej dachówki ceramicznej lekkim i efektownym pokryciem z blachy.