Jakie są sposoby łączenia blach na rąbek?
Pokrycia z blachy łączonej na rąbek mogą być realizowane z zastosowaniem tradycyjnych zwojów i arkuszy blachy lub gotowych paneli.
Blacha płaska w zwojach lub arkuszach
Blacha płaska w zwojach lub arkuszach jest wykorzystywana do dachów o spadku minimum 4o. Pasy blachy wykorzystywanej do pokryć mają grubość od 0,7 do 0,8 milimetra, szerokość od 400 do 600 milimetrów i długość do 10 metrów, choć niektórzy producenci umożliwiają zamówienie pasów o długości nawet 16 metrów. Blachy mają odpowiednio profilowane krawędzie, które służą do łączenia kolejnych arkuszy. W zależności od stopnia pochylenia dachu pasy blachy łączone są ze sobą wzdłuż: na rąbek podwójny, stojący lub na rąbek kątowy. W przypadku gdy długość pasów blachy jest niewystarczająca i do pokrycia dachu konieczne jest połączenie ich krótszych krawędzi, to takie złącze realizowane jest techniką na rąbek leżący.
Łączenie blach na rąbek pionowy (stojący)
Łączenie pasów i arkuszy blach na rąbek pionowy (stojący) stosuje się w przypadku dachów o kącie nachylenia od 4o do 25-30o. Standardowa szerokość pokrycia wykonanego tą techniką wynosi około 530 mm (po zagięciu taśmy blachy o grubości 0,7 mm i szerokości 600 mm), ale dla jednospadowych dachów z okapami zaleca się wykonanie pokrycia z blachy o grubości 0,8 mm przy jednoczesnym zmniejszeniu szerokości pasów do 430 mm. Takie rozwiązanie zapobiega powstawaniu hałasu, jaki powoduje naturalne uginanie się pasów blachy pod naporem wiatrów czy będące efektem jej rozszerzalności termicznej. Szerokość zagięcia blach na podwójny rąbek pionowy (stojący) to około 5 mm, a jego wyniesienie ponad powierzchnie blachy (wysokość) sięga od 23 do 25 mm. I choć taka wysokość zapewnia odpowiednie zabezpieczenie przed deszczem, to przy niskim pochyleniu dachu (rzędu 4° do 7°) oraz w sytuacji wystąpienia ryzyka oblodzenia tworzącego się przy okapie, zaleca się zastosowanie dodatkowych taśm uszczelniających rąbek.
Łączenie blach na rąbek kątowy (stojący)
Rąbek kątowy (stojący) stosowany jest na tych częściach połaci dachowych, które mają nachylenie 30o lub więcej, takich jak: lukarny, attyki, dachy mansardowe czy okładziny komina. Rąbek ten może też być układany w kierunku pionowym, ukośnie lub poziomo. Umożliwia także wykonywanie dachów łukowych. Od podwójnego rąbka pionowego odróżnia go to, że daje wyraźny rysunek rąbka na dachu — bo jego szerokość wynosi aż 15 mm. Połączenia wykonane techniką rąbka kątowego dają lepsze możliwości pracy podłużnej pasów blachy, co zdecydowanie zmniejsza naprężenie materiału, bo zamykane jest tylko jedno ramię. Warto wspomnieć, że techniką połączenia na rąbek stojący możliwe jest również wykonanie dachów z wypukłymi, wklęsłymi lub zwężającymi się panelami. Dla paneli wypukłych łukowych możliwy do wykonania promień to od 0,6 do niemal 12 metrów, przy czym dla promieni od 12 metrów profilowanie wypukłe panelu w łuk nie jest już konieczne. Panele wklęsłe łukowe na rąbek stojący są trudniejsze do wykonania — ich minimalny promień wklęsły wynosi 2,5 m i jedynie przy promieniu równym co najmniej 25 m nie ma konieczności ich profilowania. W przypadku paneli zwężających się, z jakimi mamy do czynienia przy pokrywaniu powierzchni takich jak stożek, czy półkula, szerokości minimalne i maksymalne paneli dostosowuje się do wielkości obciążenia wiatrem. W przypadku powierzchni stożkowych szerokość panela nie może być mniejsza od 100 mm i większa niż 730 mm, a w przypadku dachów półkolistych maksymalna szerokość paneli nie może przekroczyć 530 mm. Rąbki stojące wykonywane są przy użyciu odpowiednich profilujących maszyn rolkowych lub pras gnących oraz specjalnych narzędzi, a samo zaciskanie rąbka może być wykonywane maszynowo lub ręcznie.
Panele dachowe z zatrzaskami Clik
Obecnie łączenie blach na rąbek odbywa się najczęściej przy użyciu gotowych paneli z blachy, których krawędzie są wyprofilowane w taki sposób, że jedna strona stanowi część dolną, a druga górną zamka zatrzaskowego. Aby je połączyć, wystarczy ułożyć ich krawędzie jedna nad drugą i użyć niedużej siły do ich zatrzaśnięcia. Takie rozwiązanie znacząco skraca czas montażu i zmniejsza koszty wykonania pokrycia dachu, a dodatkowo charakteryzuje się dużą szczelnością i wytrzymałością. W zależności od konstrukcji panele z zatrzaskami Clik można montować na dachach nawet o niskim kącie nachylenia — już od 3,6o. Dlatego niektóre panele, zwłaszcza te wykonane z grubszej blachy i posiadające specjalne przetłoczenia zwiększające sztywność i odporność na odkształcenia, można montować bezpośrednio na więźbie dachowej (bez konieczności wykonywania masywnego deskowania), co przekłada się na spore oszczędności w stosunku do rozwiązań, które tego wymagają. Co więcej, panele z zatrzaskami Clik są dostępne w szerokiej palecie barw i przetłoczeń oraz w różnych sposobach wykończenia, więc ich wykorzystanie umożliwia realizację nawet najbardziej śmiałych koncepcji, przy jednoczesnym zaspokojeniu oczekiwań estetycznych.
Dachy wykonane w systemie listew zatrzaskowych Clik
Nieco innym, choć podobnym, sposobem łączenia paneli z blach jest system listew zatrzaskowych. Sposób łączenia paneli przy użyciu listew zatrzaskowych jest szczególnie polecany do budynków zabytkowych, a także do współczesnych obiektów wielkopowierzchniowych o kącie nachylenia dachu od 5° wzwyż (bez konieczności zastosowania jakichkolwiek środków uszczelniających). Podstawę tej metody stanowią specjalnie wyprofilowane na krawędziach pasy blachy o szerokości od 345 mm do 545 mm i długości nawet do 25 metrów. Pomiędzy nimi do podłoża przytwierdza się specjalne listwy mocujące z obustronną strefą zatrzaskiwania, w której chowane są krawędzie blachy. Na całość zakłada się od góry pokrywy listowe ze specjalnie ukształtowanymi zatrzaskami, które po dociśnięciu (aż do słyszalnego kliknięcia), zapewniają szczelność całego połączenia. Technika ta znacznie ułatwia wykonanie detali, szczególnie w takich miejscach jak komin, kosz czy okno. Pasy blachy w odcinkach do 6 metrów mogą być dostarczane gotowe na miejsce użycia, a dłuższe odcinki (do 25 m) mogą być produkowane bezpośrednio na budowie przy użyciu przenośnych profilarek rolkowych.
Chcesz wiedzieć więcej?
Opracowanie redakcja [A.K.].
Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji.
