Elementy konstrukcyjne drzwi i ich właściwości

Kompletne drzwi składają się z następujących elementów: skrzydeł drzwiowych, ościeżnic, progu, okuć oraz szeregu akcesoriów dodatkowych, których zastosowanie często jest wskazane ze względów estetycznych (naświetla, portale) lub praktycznych (odbojniki).

Do produkcji drzwi zewnętrznych wejściowych używa się następujących materiałów:

  • kształtowników aluminiowych,
  • kształtowników stalowych,
  • drewna klejonego,
  • kształtowników PVC,
  • kompozytów

SKRZYDŁO DRZWIOWE

Skrzydła drzwiowe mogą być wykonane z takich materiałów jak: drewno, stal, aluminium, kompozyty, polistyren, poliuretan, szkło i PCV. Szkielet skrzydła stanowi rama, zwana ramiakiem. Rama może być wykonana z klejonego drewna lub z płyty MDF. W ramiaku umieszczone jest wypełnienie, które pełni jednocześnie funkcję izolacji termicznej i akustycznej. W przypadku drzwi energooszczędnych i pasywnych takim wypełnieniem może być styropian EPS, specjalne panele termoizolacyjne, aerożel, płyta fenolowa lub pianka poliuretanowa oraz wełna mineralna. Zewnętrzną powłokę drzwi stanowią płyciny, które mogą być wykonane z płyt HDF i MDF malowanych, lakierowanych, foliowanych czy okleinowanych oraz blachy stalowej ocynkowanej malowanej proszkowo lub z laminatem PCV. Laminaty to okleiny z włókiem celulozowych zespolonych żywicami, dzięki czemu z powodzeniem naśladują barwę i strukturę różnych gatunków drewna. Ich grubość może sięgać nawet 0,5 mm, co powoduje, że są dużo bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne, jednak zniszczonego laminatu nie można naprawić.

 

Dobór odpowiedniej konstrukcji drzwi umożliwia producentom wprowadzanie szeregu modeli skrzydeł, w których zastosowanie mogą mieć:

  • różnego rodzaju wzory tłoczeń (płytkich i głębokich),
  • przeszklenia z szyb zespolonych (matowych, z efektem lustrzanym, przyciemnianych, nieprzezroczystych, ze szkłem Lacobel),
  • ozdobne aplikacje ze stali inox czy szkła Lacobel.

Uszczelki

Niezwykle ważnym elementem skrzydeł i ościeżnic są uszczelki gumowe lub szczotkowe, montowane na całym obwodzie skrzydła w 2, a nawet w 3 pakietach umiejscowionych w różnych miejscach futryn lub skrzydeł. Po zamknięciu drzwi uszczelki powinny dokładnie przylegać do ramy i skrzydła, zapewniając w ten sposób odpowiednią szczelność niepozwalającą na infiltrację powietrza zewnętrznego, pyłów, osadów ani wody.

OŚCIEŻNICE

Ościeżnice, zwane potocznie futrynami, to ramy osadzone w wewnętrznej krawędzi otworu drzwiowego, do których montowane są na zawiasach skrzydła drzwiowe. Ościeżnice mogą być wykonane z metali (stal, aluminium), MDF lub drewna (pełnego lub klejonego warstwowo), a także z połączenia kilku materiałów (tzw. ościeżnice wieloskładnikowe np. z profili aluminiowych połączonych kompozytem, czy drewniane z płaszczem stalowym). Ościeżnice powinny być również dobrane do wzoru i koloru skrzydła drzwiowego.

Ościeżnice do drzwi energooszczędnych i pasywnych muszą również posiadać odpowiednią izolacyjność termiczną, wyrażoną poziomem współczynnika przenikalności cieplnej Ud. I tak:

  • dla domów energooszczędnych i zero energetycznych współczynnik Ud=<1,3 [W/(m2*K)]
  • dla domów pasywnych współczynnik Ud=<0,9 [W/(m2*K)].

 

W zależności od konstrukcji ościeżnice dzielimy na:

  • stałe – o szerokości dopasowanej do określonej szerokości murów,
  • regulowane, które można dopasować do szerokości murów: od 80 mm do 390 mm,
  • bezprzylgowe – czyli takie, które tworzą po zamknięciu, wraz z odpowiednim skrzydłem jednopłaszczyznową powierzchnię.

Ze względu na charakterystykę drzwi możemy wyróżnić ościeżnice:

  • ogniotrwałe, dymoszczelne
  • o zwiększonej izolacji akustycznej (z 25 do min 42 dB)
  • przeciwwłamaniowe, które wraz z odpowiednio uzbrojonym skrzydłem drzwiowym tworzą drzwi antywłamaniowe. Ościeżnice mogą być wyposażone w gniazda do chowania bolców antywyważeniowych znajdujących się na skrzydle lub mogą posiadać wręg francuski, czyli specjalny sposób wyprofilowania przylgi skrzydła i ościeżnicy, dzięki któremu skrzydło zazębia się z ościeżnicą, uniemożliwiając wyważenie drzwi nawet po ścięciu zawiasów.

PROGI

Progi są elementami w dużej mierze decydującymi o szczelności drzwi. Mogą się one różnić między sobą wysokością, kolorem i materiałem, z którego są wykonane. Do domów pasywnych i energooszczędnych powinno się stosować tzw. ciepłe progi, czyli takie, które ograniczają straty ciepła i zabezpieczają drzwi przed przemarzaniem. Progi powinny też charakteryzować się wysoką sztywnością i trwałością. Często rdzeń progu jest zbudowany z twardego specjalnie przetłoczonego drewna i obłożony stalą nierdzewną, która jest ukształtowana w taki sposób, że punkt przemarzania nigdy nie przekroczy pierwszej linii uszczelnienia. Co więcej, dzięki przetłoczeniom na niższym stopniu progu wilgoć nie przedostaje się poza krawędź drzwi. Niektórzy producenci mają w ofercie również dodatkowe ocieplenia podprogowe, które izolują jeszcze progi od spodu. Innowacyjną metodą uszczelniania drzwi są również tzw. opadające progi (progi opadowe). To dodatkowe uszczelnienie spodu drzwi stosowane tam, gdzie nie ma progów wystających z podłogi. Elementem uszczelniającym jest metalowy ceownik, wewnątrz którego znajduje się elastyczna uszczelka. Kiedy drzwi są otwierane, element chowa się we wnętrzu drzwi, po ich zamknięciu opada, szczelnie dociskając uszczelkę do podłoża.

 

OKUCIA

Klamki

Okucia drzwi to wszelkie klamki, klamko-gałki, czy klamki elektromechaniczna wraz z szyldami ochronnymi. Wykonane głównie ze stali nierdzewnej (lub stali nierdzewnej malowanej proszkowo) aluminium anodowanego lub malowanego proszkowo. W niektórych drzwiach zewnętrznych zamiast klamek stosowane są pochwyty (zwane antabami), czyli zastępujące klamki pionowe rury o przekroju okrągłym lub kwadratowym.


Zamki i wkładki

Do okuć zaliczamy też wszelkiego rodzaju zamki i wkładki (zlokalizowane w skrzydłach drzwiowych) oraz odpowiadające im puszki zamkowe (rozmieszczone w odpowiednich miejscach na ościeżnicy):

  • zamki bolcowe (punktowe) z puszkami zamkowymi, stosowane pojedynczo lub podwójnie,
  • zamki listwowe (jeden na całej krawędzi skrzydła) z puszkami w ilości zgodnej z liczbą części ruchomych blokujących w ościeżnicy (zwykle od 1 do 5),
  • zamki hakowe z puszkami zamkowymi,
  • zamki wpuszczane, rolkowe – stosowane, gdy w drzwiach zamiast klamki używany jest pochwyt lub gałka sztywna. Zamek rolkowy pozwala na otwieranie drzwi bez użycia klucza. Nie może być stosowany w drzwiach z zamkiem listwowym z hakami oraz z samozamykaczem lub zawiasem samozamykającym.

W tym miejscu trzeba również zwrócić szczególną uwagę na wyposażenie wszystkich zamków w antywłamaniowe wkładki, które przyczyniają się do podniesienia poziomu bezpieczeństwa naszego domu.

Zawiasy

Skrzydła drzwiowe poruszają się dzięki zawiasom, których jedna z części umieszczona jest na skrzydłach, a druga w ościeżnicach.

W drzwiach mogą być montowane różne rodzaje zawiasów:

  • zawiasy trójdzielne składające się z „oczek” umieszczonych w skrzydle oraz z części nośnej umieszczonej w ościeżnicy; od 2 do 3-4 kompletów. Niektóre z zawiasów mają możliwość regulacji, która umożliwia podniesienie skrzydeł drzwi (o max. 3 mm), bez konieczności ściągania ich z ościeżnicy, co występuje w przypadku zawiasów standardowych,
  • zawiasy chowane w ościeżnicę – stosowane w drzwiach bezprzylgowych,
  • zawiasy samo zamykające, których zadaniem jest samoczynne domykanie drzwi.

Bolce (kołki) antywyważeniowe

Bolce antywyważeniowe montowane są na skrzydłach drzwiowych, a odpowiadające im otwory rozmieszczane są najczęściej na słupku zawiasowym, zamkowym oraz nadprożu.

Elektrozaczepy

Elektrozaczepy montowane są w ościeżnicy i umożliwiają otwieranie drzwi z zainstalowanym pochwytem, bez konieczności używania klucza. Składają się z obudowy, nawiniętej na rdzeń elektromagnesu cewki oraz kotwicy z układem mechanicznych dźwigni, które tak reagują pod wpływem przepływającego prądu, że umożliwiają otwarcie drzwi. Zamek zostaje natomiast zablokowany, gdy następuje odłączenie napięcia.

Zapornice

Zapornice to akcesoria ograniczające uchylenie drzwi. Składają się z 2 płytek mocujących – po jednej na skrzydle i ościeżnicy, połączonych łańcuchem lub odpowiednio wyposażonych w zaczep i sztywne ramię. Zamknięte zapornice pozwalają na uchylenie drzwi tylko na kilka centymetrów.

AKCESORIA DODATKOWE

Poniżej przedstawione są najczęściej stosowane akcesoria dodatkowe wykorzystywane podczas instalacji drzwi zewnętrznych.

Portal drzwiowy

Portale drzwiowe to ozdobne elementy obudowy drzwi nadające im indywidualnego charakteru, podkreślając jednocześnie indywidualny styl i elegancje drzwi. Portale oferowane przez czołowych producentów drzwi wymagają zastosowania specjalnych, przystosowanych do tego ościeżnic i wykonane są z płyt o grubości 12 mm z okleiną taką samą jak na ościeżnicy. Na rynku są również dostępne różnego rodzaju portale dekoracyjne wykonane z polimerów o wysokiej gęstości.

Naświetla

Naświetla zwane też Doświetlami lub dostawkami bocznymi (w przypadku naświetli bocznych) to elementy, dzięki którym możliwe jest doświetlenia wnętrza światłem naturalnym. Na naświetla składają się ramy i wypełnienia najczęściej w postaci bezpiecznych pakietów szybowych. Naświetla drzwiowe dostępne są w różnych wariantach: górne, boczne (lewe lub prawe), a także okalające drzwi. Ich montaż jest możliwy zarówno przy drzwiach jedno-, jak i dwuskrzydłowych zapewniając maksymalną swobodę aranżacyjną. Zwykle są to elementy nieotwierane, choć znaleźć można uchylne naświetla górne oraz naświetla boczne z ruchomym słupkiem (dzięki którym możliwe jest poszerzenie otworu wejściowego, co ma duże znaczenie na przykład podczas wnoszenia dużych mebli).

Okapnik

Okapnik jest stosowany w drzwiach zewnętrznych, które otwierają się do wewnątrz. Jego zadaniem jest poprawienie wodoszczelności drzwi, przez zapobieganie zawilgoceniu dolnych partii skrzydeł drzwiowych. Trzeba jednak pamiętać, żeby podczas jego montażu zaizolować bezbarwnym silikonem jego górną krawędź.

Czujka stykowa

Czujka stykowa to kontaktron, który montuje się w skrzydło oraz ościeżnicę i podłącza do systemu alarmowego. Dzięki niemu system wykrywa nieupoważnione otwarcie drzwi i wszczyna alarm.

Wizjer drzwiowy

Wizjery drzwiowe umożliwiają skontrolowanie co dzieje się na zewnątrz bez otwierania drzwi. Klasyczne wizjery, zwane potocznie judaszami, montowane są bezpośrednio w skrzydle drzwiowym i mają kąt widzenia w zakresie od 120O do 180O. Wizjery elektroniczne składają się z zamontowanej na drzwiach kamery (często z funkcją dzwonka) oraz wygodnego ekranu LCD z możliwością zapisywania zdjęć.

Odbojnik

Odbojniki drzwiowe, zwane też stoperami lub ogranicznikami, zabezpieczają przed wyłamywaniem drzwi na zawiasach, podczas ich niekontrolowanego, silnego otwarcia (na przykład w czasie przeciągu). Do drzwi zewnętrznych najczęściej stosowane są odbojniki podłogowe, rzadziej magnetyczne czy ścienne, które umieszcza się w taki sposób, żeby otwierane drzwi nie uszkodziły ścian, mebli lub postawionych obok drzwi przedmiotów.

Chcesz wiedzieć więcej?

Przeczytaj poradnik

Opracowanie redakcja [A.K.].

Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji.