Dach a podatek VAT – opodatkowanie od zakupu oraz robót

Dowiedz się, jakie normy prawne obowiązują w przypadku robót dekarskich i zakupu nowego pokrycia dachowego. Oto najważniejsze rzeczy, o których musisz pamiętać.

Dach a podatek VAT to temat, który kumuluje w sobie wiele różnych, często sprzecznych komunikatów. Normy prawne są dosyć jasne, jednak problem tkwi w tym, że stawkę podatku definiuje naprawdę sporo czynników. Żeby móc wyliczyć właściwą kwotę, musimy zapoznać się z wieloma aktami prawnymi – wystarczy spojrzeć na to, jak bardzo podatek VAT jest obudowywany dodatkowymi ustawami, które mają uregulować jego stawkę, wynoszącą aktualnie 23%.

Opodatkowanie zakupu dachu i robót dekarskich

Dostępne w Internecie kompendia dotyczące opodatkowania zakupu dachu i robót dekarskich mają tendencję do szybkiej utraty ważności – ciągle powstają nowe wytyczne, a stare akty prawne są na bieżąco modyfikowane. Oznacza to, że w przypadku chęci modernizacji starego dachu, jego budowy albo wykonania innych prac dekarskich, musimy liczyć się z różnymi stawkami podatku VAT. Co prawda, jeśli nie interesują nas oszczędności, możemy zrealizować wszystko na stawce 23-procentowej. Pamiętajmy jednak, że nie jest to optymalna droga – 8% stawki VAT na materiały i prace wykonawcze stanowi ogromną, aż 15 procentową różnicę, po którą warto sięgnąć, jeśli tylko mamy taką możliwość. A to, czy jest taka możliwość, zależy od kilku podstawowych norm prawnych. Zacznijmy więc od najprostszego, ale jakże ważnego pytania.

Faktura 8 czy 23% VAT?

Pytanie to jest kluczowe, a prawo dostarcza nam kilku możliwych rozwiązań wątpliwości. Niezależnie od tego, czy wykonujemy przebudowę obiektów budowlanych, czy zależy nam na wykonaniu zupełnie nowego pokrycia dachowego, możemy wystawić fakturę z jednolitą stawką podatku VAT 8% albo stawką mieszaną – część 8%, część 23%. Wytyczne w tej materii zawarte są w artykule 41 „ustawy o podatku od towarów i usług”. Większość szczegółów omawiamy przy okazji przytaczania tego aktu prawnego – warto wiedzieć, że w zależności od zakresu prac, możemy uzyskać stawkę 8-procentową np. na 150 m2, co ma miejsce w przypadku lokali mieszkalnych, natomiast cała „nadwyżka” względem metrażu opłacana jest w wymiarze 23-procentowym. Tak więc, jeśli wykonywany przez nas jest remont na 300m2 w przypadku lokalu mieszkalnego, który zaliczany jest do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, połowa kwoty, którą przyjdzie nam zapłacić netto, objęta jest podatkiem 8%, a druga połowa 23%. Po bardziej szczegółowe informacje warto zajrzeć do pełnej treści aktu, który znajduje się poniżej. Jeśli interesuje nas budowa komercyjna – wówczas obowiązuje nas możliwość odliczenia VAT-u od podatku. Dlatego w tym przypadku skupimy się głównie na budynkach mieszkalnych. W wypadku budynków użyteczności publicznej stawka ta wynosi 8%.

Jaka stawka VAT dla usługi wymiany dachu?

W tym przypadku tak samo mamy do czynienia ze stawką 8%, o ile prace wykonywane są w budynkach, które zaliczane są do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. No i oczywiście, o ile nie przekroczony zostanie metraż, który ujęty jest w artykule 41 „ustawy o podatku od towarów i usług”.

Jaka stawka VAT przy zakupie nowego pokrycia dachowego?

Nowe pokrycie dachowe podlega tym samym normom prawnym – kluczem jest tu wspomniany artykuł 41 „ustawy o podatku od towarów i usług”. Warto jednak wiedzieć, że stawka ta przeznaczona jest ze względu na zagospodarowywaną powierzchnię lub typ budynku, a nie koszt instalacji. Oznacza to, że możemy wykonać nowe pokrycie dachowe z bardzo drogiego materiału, a i tak będziemy mogli skorzystać z obniżonego VAT-u.

Przepisy prawne warunkujące podatek dachowy

Dach a VAT to z pewnością niezbyt prosty, a wręcz skomplikowany temat. Oto wszystkie przepisy prawne wraz z ich treścią, które na pewno pomogą w ustaleniu stawki VAT. Większość z nich pochodzi z bardzo przestarzałego aktu prawnego z dnia 11 marca 2004 „o podatku od towarów i usług”, który to akt był w międzyczasie obudowany różnymi innymi ustawami.

Treść artykułu 41. „Stawki podatku”:

   1. Stawka podatku wynosi 22% [...] dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, innych niż klasyfikowane według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w grupowaniu usługi związane z wyżywieniem (PKWiU 56), stawka podatku wynosi 7% [...].

W rozdziale 12 przeczytamy również, że:

   Stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się do:

   1) dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji, przebudowy lub robót konserwacyjnych dotyczących obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym;

   2) robót konserwacyjnych dotyczących:

   a) obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych,

   b) lokali mieszkalnych w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12

   – w zakresie, w jakim wymienione roboty nie są objęte tą stawką na podstawie pkt 1.

Wymagana jest jednak precyzyjna definicja budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Znajdziemy ją w kolejnym podpunkcie:

   12a. Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych, sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, oraz obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 – wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych, a także mikroinstalację, o której mowa w art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2018 r. poz. 2389, z późn. zm.11) ), funkcjonalnie z nimi związaną, z zastrzeżeniem ust. 12b. 12b. Do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym określonego w ust. 12a nie zalicza się:

   1) budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m2 ; 2) lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m2. […]

Ustawodawstwo udziela nam także odpowiedzi w kwestii tego, co się stanie, gdy przekroczone zostają powyższe limity – 300 m2 i 150 m2 w przypadku odpowiednio budynków jednorodzinnych i lokali mieszkalnych. Możemy wtedy liczyć na niższą stawkę dla prac na powierzchni, która objęta jest obniżonym VAT-em.

   12c. W przypadku budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej limity określone w ust. 12b stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej, z zastrzeżeniem ust. 12 pkt 2.

Konfundujący może być fakt, że mamy tu do czynienia ze stawkami 22-procentowymi, podczas gdy realnie VAT wynosi 23%. Wynika to z postanowień ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. „o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej”, która była wspierana w późniejszych latach zapisem „o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw” z dnia 20 grudnia 2013. Została ona zastąpiona ustawą „o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw” z dnia 1 grudnia 2016, a następnie zaktualizowana (w kontekście podatku VAT) 22 listopada 2018 w ustawie „o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług”.