Dach jętkowy – co to jest i kiedy najlepiej go wybrać?

Dach jętkowy to stały element krajobrazu – można go zobaczyć zarówno na mniejszych domach jednorodzinnych, jak i innych budynkach średniej wielkości.

To alternatywa dla popularnej konstrukcji opartej jedynie na krokwiach i płatwiach. Dowiedz się, kiedy można zdecydować się na wykonanie dachu jętkowego i czym wyróżnia się on spośród innych pokryć dachowych.

Co to jest dach jętkowy?

Charakterystycznym elementem takiej konstrukcji dachu są jętki. To poziome belki, które mocuje się zwykle w połowie długości krokwi. To one sprawiają, że cała więźba dachowa jest jeszcze bardziej stabilna i dodatkowo wzmocniona. Dlatego też dach jętkowy jest często stosowany w budownictwie jednorodzinnym – zwłaszcza w domach z poddaszem użytkowym.

Kiedy dach jętkowy?

• Dach jętkowy można wykonać, gdy: rozpiętości ścian budynku wynosi od 5 do 12 m, przy zachowaniu odpowiednich wytycznych.
• połać dachowa ma mieć kąt nachylenia od 25 do 67˚ – jednak najczęściej konstrukcję dachu jętkowego wykonuje się, gdy kąt ten jest większy niż 35 ˚.

Taki drewniany szkielet dachu jest na tyle wytrzymałą konstrukcją, że można ułożyć na niej niemal dowolne pokrycie dachowe. Może być ono wykonane także z cięższych dachówek betonowych czy ceramicznych. Preferowane jest pokrycie lżejsze i łatwiejsze w montażu np. blachodachówka.

Rodzaje dachów z wykorzystaniem jętek

W zależności od budowy więźby dachowej wyróżnia się trzy rodzaje konstrukcji jętkowych.

• Dach krokwiowo-jętkowy To standardowa konstrukcja, którą wykonuje się z wykorzystaniem jętek. Kąt nachylenia dachu krokwiowo-jętkowego wynosi od około 30 do 60 ˚. Natomiast jętki mocuje się między każdą parą krokwi.
• Dach kleszczowo-jętkowy To konstrukcja, która ma dwie pary jętek mocowane do krokwi na przeciwległych brzegach dachu. Mocuje się je, aby przenieść ciężar połaci dachowej i samego drewnianego szkieletu na ściany nośne i strop.
• Dach płatwiowo-jętkowy Może mieć on od 7 do 9 m rozpiętości. Mocowane w nim jętki są dość długie, dlatego, aby je wzmocnić, mocuje się pod nimi rzędy belek. Są to tzw. ściany stolcowe. Taka konstrukcja dachu może stanowić dach jętkowy jednostolcowy lub dwustolcowy – w zależności od tego, ile rzędów belek w nim zastosowano.

Dach jętkowy konstrukcja

Konstrukcja dachu jętkowego składa się z:

• jętek, czyli belek mocowanych między krokwiami;
• poziomych belek wiązarowych, do których mocuje się krokwie;
• krokwi, czyli belek łączących się ze sobą w szczytowej części dachu. To na nich układa się pokrycie i poszycie dachowe.

• Jętki można przymocować do krokwi na dwa sposoby – wykonując mocowanie: stężeniowe – dwie drewniane belki dopasowuje się do siebie, a następnie trwale łączy za pomocą śrub;
• na jaskółczy ogon – zarówno w krokwi, jak i w jętce wykonuje się specjalne wcięcia. Następnie oba elementy dopasowuje się do siebie na wcisk. Połączenie to dodatkowo wzmacnia się śrubami.

Dach jętkowy – schemat statyczny

Schemat statyczny dachu jętkowego przygotowuje się, aby ocenić jego wytrzymałość na obciążenia oraz odporność na czynniki atmosferyczne. Wymaga to wykonania specjalnych obliczeń. W ten sposób można dowiedzieć się, czy drewniany szkielet dachu nie ulegnie uszkodzeniu, gdy będzie zalegała na nim pokrywa śnieżna lub podczas silnego wiatru.

Dach jętkowy – przekrój

Na przekrój dachu jętkowego składają się wiązary jętkowe, na których są osadzone spadziste krokwie. Elementy te układają się w trójkąt. Jest on podzielony przez jętkę, którą mocuje się między krokwiami.

Dach jętkowy – rozpiętość

Rozpiętość takiej konstrukcji nie powinna być większa niż 12 m. W zależności od tego, ile wynosi odległość między ścianami budynku, wykonuje się dach jętkowy dwustolcowy lub jednostolcowy. Gdy wiązary, na których osadza się krokwie, mają długość od 9 do 12 m, potrzebne jest dodatkowe wzmocnienie konstrukcji. W takiej sytuacji stosuje się dach jętkowy podparty dwoma rzędami słupów (dwustolcowy). W przypadku długość wiązar od 7,5 do 10 m wystarczy wykonać konstrukcję jednostolcową.

Jak usztywnić dach jętkowy?

Więźbę dachową z jętkami można dodatkowo wzmocnić i usztywnić. Istnieją na to dwa sposoby. Należy pamiętać jednak, że takie zmiany należy skonsultować z osobą która posiada odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia:

• przybijając deski do samych krokwi – powinny one mieć od 25 do 32 mm grubości i długość wynoszącą od 1/2 do 2/3 długości krokwi. Należy mocować je bardzo solidnie, tak aby “pracowały” wraz z drewnianymi elementami więźby;
• podpierając krokwie płatwią – w tym celu na stropie należy wykonać podwalinę, do której mocuje się słupki. Powinny one znajdować się co trzecią krokwią. Obciążenie (związane z samą połacią dachu, zalegającym śniegiem czy podmuchami wiatru) będzie wtedy rozłożone pomiędzy krokwie, podwalinę i słupki.

Na dachu jętkowym można ułożyć dowolne pokrycie. Jego konstrukcja jest zarówno wytrzymała i odporna na czynniki atmosferyczne, jak i uniwersalna – sprawdzi się w przypadku większości domów mieszkalnych. Dobrze wykonana konstrukcja z jętkami przetrwa wiele lat. Właśnie dlatego warto wykończyć ją równie trwałym materiałem, takim jak efektowna, solidna i starannie zabezpieczona przed niszczeniem blachodachówka firmy Florian Centrum.