Fundamenty i podłogi w domach energooszczędnych. Cz. I

Fundament to jeden z ważniejszych elementów szkieletu całego budynku pasywnego i nie tylko.

Bezpośrednia styczność z gruntem powoduje straty cieplne jak i zapewnia stały dostęp wilgoci przez co konieczne jest bardzo dobre zabezpieczenie. Podłoga i fundamenty wykonane w niewłaściwy sposób mogą skutkować znaczącą utratą ciepła z domu do gruntu.

FUNDAMENT

Rozdzielamy jego budowę na ławę fundamentową i ściany fundamentowe. Każdy budynek musi posiadać solidnie wykonany fundament, który przekazuje całe obciążenie na podłoże gruntowe.

Zaczynamy od wykopu pod fundamenty. Możemy go wykonać za pomocą koparki lub ręcznie. Następnie zwykle ręcznie za pomocą łopaty, tworzymy wykop pod ławy. Ich szerokość powinna być wskazana w projekcie budowlanym. Głównie mierzy ona 60-80 cm.

 Ławy mogą być wylewane bezpośrednio w gruncie o ile grunt nie jest sypki, bądź w stelarz z desek. Ławy uzbraja się czterema złączonymi prętami. Średnica prętów zawarta jest w projekcie budowlanym.

Wyróżniamy fundamenty:

• płaskie – głębokość posadowienia nie przekracza 4 metrów, taki fundament składa się ze stopy fundamentowej, ławy fundamentowej i płyty fundamentowej,
• głębokie – głębokość posadowienia powyżej 4 metrów, stosuje się wtedy fundamenty podparte (pale).

Fundament można uzyskać na dwa sposoby. Najczęściej stosuje się beton z wytwórni. Beton ten zalewa się w deskowaniu, następnie zagęszcza się go i pielęgnuje. Drugi sposób polega na użyciu gotowych bloczków z betonu. Zależnie od warunków gruntowych (geotechnicznych – teren podmokły czy piaszczysty) bardzo istotny jest użyty rodzaj fundamentu i sposób wykonania.

Fundament wymaga odpowiedniej izolacji zarówno wilgotnościowej jak i termicznej. Jeżeli jest wykonany na gruncie piaszczystym, izolacja termiczna będzie miała lepsze parametry niż gdyby został wykonany na podmokłym gruncie. Sposób wykonania fundamentu powinien zostać określony w projekcie.

Ściany fundamentowe najczęściej mają taką samą grubość co ściany naziemne. Jak już wspomniano, mogą być monolityczne betonowe albo wymurowane z bloczków betonowych lub silikatowych. Jeżeli ściany wykonujemy jako monolityczne, należy wykonać deskowanie, w które z kolei układamy zbrojenie z prętów stalowych i zalewamy betonem klasy C15/20 lub C20/25. Klasa betonu podana jest w projekcie budowlanym.

Ściany fundamentowe oparte są na ławie fundamentowej. W budynkach planowanych z piwnicą powinny być ocieplone do głębokości ławy i posiadać poziomą izolację. Poniżej rysunek z zawartym opisem warstw izolacji cieplnej i wilgotnościowej. 

PODŁOGA

Wykonanie podłogi w budynkach mieszkalnych praktycznie końcowym etapem budowlanym. Podłogę wykonujemy, gdy budynek jest w stanie surowym zamkniętym.

Wiele obecnie wznoszonych budynków buduje się bez podpiwniczenia, więc podłoga na gruncie stanowi jednocześnie podłogę kondygnacji mieszkalnej. Podłoga taka powinna być dobrze i starannie wykonana z uwagi na przenikanie ciepła z wnętrza budynku do gruntu oraz zabezpieczona odpowiednio przed podciąganiem wilgoci.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury poprawiającym rozporządzenie o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich lokalizacja z dnia 6 listopada 2008 r. współczynnik przenikania ciepła dla podłóg zlokalizowanych bezpośrednio na gruncie nie powinien być przekraczać 0,45 W/m2K. W związku z tym, podłoga wymaga odpowiedniego zaizolowania cieplnego i wilgotnościowego. Grubość izolacji przeważnie wacha się od 100 do 150 mm.

Wybór materiału zależy głównie od zasobów finansowych. Im współczynnik przewodzenia ciepła jest niższy, tym produkt będzie droższy. Współczynnik przewodzenia ciepła (λ, W/mK) z punktu widzenia ochrony cieplnej jest głównym parametrem charakteryzującym określony materiał. Im wartość ta jest niższa, tym materiał gorzej przewodzi ciepło, czyli lepiej izoluje przed utratą ciepła.

Do ocieplania podłogi na gruncie możemy użyć min.:

• styropianu (twardy – polistyren ekspandowany) – charakteryzuje się niewielkim współczynnikiem przewodzenia oraz znikomą nasiąkliwością,
• polistyrenu ekstrudowanego XPS – współczynnik przewodzenia ciepła λ w granicach 0,032-0,038 W/mK, mała nasiąkliwość,
• wełny mineralnej – współczynnik przewodzenia ciepła progu λ = 0,039-0,041 W/mK,
• pianki poliuretanowej – współczynnik przewodzenia ciepła na poziomie λ = 0,023-0,025 W/mK,
• keramzytu – najczęściej w workach i rozsypywany na powierzchni podłóg. Dobra paroprzepuszczalnoś, odporny na korozję biologiczną, grzyby i pleśń.

Kolejność ułożenia warstw podłogi w następnej części.

Łukasz Sikora

Krajowa Agencja Poszanowania Energii SA

ChronmyKlimat.pl

Energooszczędne 4 kąty

fot. Flickr, Creative Commons by RBerteig

Opracowanie, redakcja: A. O.

Na podstawie materiałów firmy Energooszczędne 4 kąty

Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji.