Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła - rekuperator ścienny czy system scentralizowany?

Kwestia rozwiązania wentylacji budynku nowego lub modernizowanego często jest przedmiotem dyskusji i rozważań każdego inwestora planującego budowę lub remont w domu lub w mieszkaniu. Niejednokrotnie wybór systemu rekuperacji jest podyktowany przez aktualne przepisy prawa budowlanego, które określają nieprzekraczalny poziom współczynnika zapotrzebowania energetycznego budynku czyli tzw. wskaźnik EP.


Prawdą jest, że w wielu przypadkach osiągnięcie wymaganego prawem poziomu zapotrzebowania na energię nie jest możliwy bez wykorzystania systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Warto zwrócić uwagę, że wybór systemu wentylacji mechanicznej, zamiast tradycyjnego systemu grawitacyjnego niesie za sobą szereg innych korzyści takich jak stały dopływ świeżego i przefiltrowanego powietrza do budynku oraz wymiana powietrza zużytego i zanieczyszczonego nadmiarem wilgoci i dwutlenku węgla co znacznie podnosi komfort i wygodę użytkowania budynku.

Zastosowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła w oparciu o centralę wentylacyjną oraz system dystrybucji powietrza rozprowadzanego w przegrodach budowlanych: ścianach, warstwach izolacji stropów lub na poddaszach nie przysparza większych trudności w przypadku budynków nowych, które mogą być dostosowane do rozprowadzenia takich instalacji dlatego w przypadku budynków nowych najczęściej inwestorzy wybierają taki właśnie system. W przypadku starszych, modernizowanych obiektów zakres remontu lub jakość i przekrój przegród budowlanych wyklucza zastosowanie systemu dystrybucji powietrza i właśnie w takich sytuacjach najlepszym rozwiązaniem wymiany powietrza w budynku jest wykorzystanie rekuperatorów ściennych, które zapewniają stałą wymianę powietrza w poszczególnych pomieszczeniach budynku poprzez wymianę powietrza zużytego, na powietrze świeże i przefiltrowane.

Jak działa wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła?

Rekuperacja, czyli wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła niezależnie czy jest systemem centralnym - realizowanym przez centralę wentylacyjną oraz system dystrybucji powietrza czy jest systemem decentralnym - realizowanym dzięki pracy rekuperatorów ściennych ma taką samą zasadę działania. Wentylacja mechaniczna polega na procesie wymiany powietrza w domu lub w mieszkaniu. W miejsce usuwanego powietrza zanieczyszczonego przez nadmiar wilgoci, zapachów oraz dwutlenku węgla dostarczane jest świeże powietrze, które pobrane z zewnątrz jest filtrowane oraz ogrzewane w wymienniku ciepła rekuperatora. To właśnie odzysk ciepła, który dochodzi w wymienniku ciepła rekuperatora sprawia, że budynek otrzymuje niższy wskaźnik zapotrzebowania energetycznego, a w konsekwencji praktycznie wyklucza straty ciepła budynku wynikające z konieczności wymiany powietrza zużytego i dostarczenia powietrza czystego. Brak strat ciepła wynikających z potrzeby ogrzania powietrza infiltracyjnego, jakie występują w przypadku wykorzystania tradycyjnego systemu wentylacji grawitacyjnej pozwala na obniżenie o około 30% poziomu strat ciepła w budynku i realną oszczędność w kosztach ogrzewania budynku w okresie grzewczym.

Wymiennik ciepła w systemie rekuperacji, jaki wybrać?

W zależności od rodzaju zastosowanego systemu wentylacji mechanicznej inwestor może wybrać urządzenia wyposażone w wymiennik ciepła różnego typu. W przypadku zastosowania wentylacji scentralizowanej centrala wentylacyjna może być wyposażona w wymiennik ciepła krzyżowy, przeciwprądowy oraz obrotowy. W rekuperatorach ściennych stosuje się ceramiczne akumulacyjne wymienniki ciepła dostosowane do specyfiki pracy tych urządzeń.

Wybierając instalację wentylacji mechanicznej realizowanej przez scentralizowany system rekuperacji inwestor może wybrać centralę z aż trzema rodzajami wymienników ciepła, które w zależności od konstrukcji i rodzaju mogą być wykonane z różnych typów materiałów. Najtańsze wymienniki krzyżowe mogą być wykonane z celulozy oraz blachy ocynkowanej. Takie wymienniki ciepła zapewniają odzysk ciepła na poziomie 60 - 80% i znajdują zastosowanie w tańszych centralach. Wymiennik ciepła krzyżowo przeciwprądowy oraz obrotowy stosuje się w wyższej klasy urządzeniach. Zazwyczaj wykonane są z tworzywa sztucznego w przypadku krzyżowo przeciwprądowych a ich sprawność temperaturowa osiąga poziom nawet 95%. Wymiennik obrotowy z blachy ocynkowanej tworzącej kanaliki z naprzemiennie ułożonych warstw pofałdowanej płaskiej blachy osiąga sprawność do 92% i gwarantuje także odzysk wilgoci dzięki czemu nie dopuszcza do nadmiernego wysuszania powietrza wentylacyjnego.

Stosowane w rekuperatorach ściennych wymienniki ceramiczne akumulacyjne osiągają sprawność temperaturową na poziomie 85%. Z uwagi na niewielkie gabaryty i niezwykle niski pobór energii elektrycznej na poziomie około 10W stanowi niezwykle korzystne parametry pracy. Jest to możliwe dzięki specyfice pracy rekuperatora ściennego, który nie wymaga zabezpieczenia antyzamrożeniowego wymiennika ciepła i wyposażeniu w wentylatory pracujące pod napięciem 24V.

Na jakim etapie budowy zdecydować się na system wentylacji mechanicznej?

Decyzja dotycząca montażu instalacji rekuperacji zapewniającej optymalną jakość powietrza wentylacyjnego w budynku to w nowym i modernizowanym budynku najlepszy ze sposobów pewnego i efektywnego sposobu wymiany powietrza. Projekt rekuperacji, który obejmuje wentylację mechaniczną wykorzystującą system kanałów wentylacyjnych doprowadzających i odprowadzających powietrze za poprzez kratki wentylacyjne zamontowane w poszczególnych pomieszczeniach lub taka, która wykorzystuje rekuperatory decentralne zapewnia stałą wymianę powietrza w budynku zapewniając usunięcie problemów związanych z nadmierną wilgocią prowadzącą do powstawania wykwitów pleśni i grzybów, wtłacza powietrze czyste, przefiltrowane i pozbawione pyłków, alergenów i innych zanieczyszczeń. Rekuperacja wiąże się ponadto z odzyskiem ciepła z powietrza usuwanego co pozwala na zmniejszenie rachunków za ogrzewanie.

Budownictwo nowe

W nowym budownictwie, zaprojektowanie i późniejszy etap montażu kanałów wentylacyjnych najlepiej przeprowadzić odpowiednia na etapie wykonywania projektu do pozwolenia na budowę oraz stanu surowego zamkniętego. Odpowiednio wcześniej zaprojektowana rekuperacja pozwala na wykonanie niezbędnych otworów, przebić i przejść przez elementy konstrukcyjne budynku, które pozwalają na obniżenie kosztów związanych z montażem instalacji oraz pozwalają na koordynację prac związanych z rekuperacją z innymi branżami: elektryczną i kanalizacyjną. Często pojawiającym się pytanie klientów jest również pytanie o etap montażu centrali wentylacyjnej. Montaż urządzenia najlepiej przeprowadzić po zakończonych pracach wykończeniowych.

Budownictwo modernizowane

W domu lub w mieszkaniach modernizowanych kolejność prac związanych z montażem rekuperacji jest taki sam jak w przypadku nowego budownictwa. Etap montażu instalacji przeprowadza się w trakcie prac remontowych, a montaż urządzeń na końcowym etapie prac wykończeniowych. Montaż systemów centralnych wiąże się jednak z instalacją przewodów wentylacyjnych, co jednak gdy z uwagi na zakres remontu lub konstrukcję budynku nie ma takiej możliwości? Idealnym rozwiązaniem jest rekuperator ścienny. System wentylacji oparty na rekuperatorze ściennym jest prostszym rozwiązaniem ale również składającym się z dwóch etapów. Pierwszym z nich jest osadzenie obudowy rekuperatora w ścianie w obsługiwanym pomieszczeniu i doprowadzenie do niego instalacji elektrycznej. Do drugiego etapu prac podobnie jak w przypadku systemu centralnego przystępuję się pod koniec prac wykończeniowych. Wtedy w uprzednio przygotowanym przepuście w ścianie montuje się rekuperator ścienny.

Jak działa rekuperator ścienny? Zalety rekuperacji ściennej.

Z założenia rekuperator ścienny spełnia dokładnie takie samo zadanie jak rekuperator centralny. Zasadnicza różnica pomiędzy rekuperacją centralną, a decentralną jest fakt, że rekuperacja centralna wykorzystując instalację przewodów wentylacyjnych może być wykorzystana do wentylowania wielu pomieszczeń. Rekuperacja decentralna lub ścienna to system przeznaczony jak nazwa wskazuje do bezpośredniej instalacji w ścianie zewnętrznej pomieszczenia, które ma wentylować.

Rekuperatory ścienne dostarczają świeże powietrze w pomieszczeniu, w którym są zainstalowane. Ponad to filtry, w które wyposażony jest rekuperator ścienny zapewnia odpowiednią jakość powietrza wentylacyjnego dostarczanego do obsługiwanego pomieszczenia. Proces wymiany powietrza w pomieszczeniu, w którym zainstalowany jest rekuperator ścienny polega na pracy wentylatora rekuperatora naprzemienne w trybie nawiewu oraz w trybie wyciągu. Dzięki temu wymiana ciepła między strumieniami obu mas powietrza - nawiewanego i wyciąganego jest możliwa, a ponadto nie dochodzi do mieszania strumieni powietrza nawiewanego i wywiewanego. Akumulacyjny wymiennik ciepła wykorzystany w rekuperatorze ścienny pobiera ciepło z powietrza usuwanego z pomieszczenia gdy instalacja pracuje w trybie wywiewnym trwającym zazwyczaj około 70 sekund. Po upływie 70 sekund wentylator zaczyna pracę w trybie nawiewnym, a ciepło zakumulowane w wymienniku ciepła przekazywane jest do strumienia powietrza nawiewanego.

Zalety systemu rekuperacji ściennej:

Rekuperacja wady i zalety: wentylacja mechaniczna naścienna jest doceniana przez wielu użytkowników przede wszystkim fakt bezpośredniej instalacji rekuperatora w ścianie zewnętrznej w pomieszczeniu, które obsługuje rekuperator i że wykorzystując taki rodzaj systemu nie jest konieczne instalowanie instalacji dystrybucji powietrza wentylacyjnego, która ograniczałaby powierzchnię i kubaturę domu lub mieszkania.

Klienci doceniają także uniwersalne możliwości wykorzystania rekuperacji ściennej, która sprawdzi się zarówno w sypialniach, salonie jak i w łazienkach zapewniając prawidłowy przepływ i wymianę powietrza w tych pomieszczeniach. Rekuperatory ścienne pomagają nie tylko w usuwaniu nadmiaru dwutlenku węgla i zapachów z każdego rodzaju pomieszczeń, ale zapewniają też prawidłową wilgoć eliminując skraplanie wody na oknach i ścianach zabezpieczając pomieszczenie przed wykwitami pleśni i grzybów.