Przegląd możliwych materiałów stosowanych do budowy instalacji wodociągowo – kanalizacyjnych.
Podstawowe materiały z których wykonane są połączenia wodno-kanalizacyjne.
Zarówno w przypadku budownictwa tradycyjnego jak i budownictwa pasywnego, nieodzownym elementem każdego takiego obiektu jest instalacja wodociągowa oraz instalacja kanalizacyjna. Przed przystąpieniem do budowy instalacji w domu jednorodzinnym lub w budynkach użyteczności publicznej, należy sporządzić projekt takiej instalacji. Prawo nakazuje, aby tego typu projekt był wykonany przez osobę posiadającą tego typu uprawnienia. Poza tym należy wystąpić o pozwolenie do Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji o zgodę na takie przyłączenie. Jeśli chodzi o stosowane materiały to można wykonać instalacje z rur stalowych, z rur miedzianych, a także w ostatnich latach pojawiły się rury ciśnieniowe z polietylenu lub z PCV, z chlorowanego PVC-C, z polipropylenu PP, polibutylenu (PB), polietylenu sieciowego PE-X, polietylenu typu PE-RT oraz wielowarstwowe z wkładką wewnętrzną i zewnętrznymi warstwami z tworzyw sztucznych, które można zgrzewać, sklejać, skręcać. Instalacje wodne wykonane z miedzi charakteryzują się długowiecznością odpornością na ciśnienie i korozję. Wadą takich instalacji jest ich cena.
Tworzywa sztuczne czy jednak metalowe połączenia?
Stosowanie rur stalowych ocynkowanych obecnie jest rzadkie, ale i takie instalacje można spotkać, szczególnie w starszych budynkach. Problemy w ich stosowaniu wynikają głównie z faktu iż tego typu rury zarastają kamieniem i nie są odporne na korozję. Obecnie coraz częściej używane do budowy wewnętrznych instalacji wodociągowych są tworzywa sztuczne, które coraz częściej są wykonywane z coraz lepszych materiałów a ich cena jest stosunkowo bardziej konkurencyjna, niż instalacji wykonanych z miedzi. Należy mieć też pod rozwagą, że duży wpływ na trwałość instalacji mają błędy montażowe, np. powstające w procesie lutowania. W zasadzie aby dokładnie stwierdzić, który rodzaj asortymentu należy wybrać, należałoby poprzedzić decyzje analizą fizyko – chemiczną wody wodociągowej celem określania agresywności wody w stosunku do materiału [1]. W przypadku instalacji wodociągowej nie mniej ważnym elementem jest też zastosowanie odpowiedniego łączenia rur, celem eliminacji nieszczelności. Dla przykładu w przypadku stosowania rur stalowych, ocynkowane nie ma konieczności ich wcześniejszego spawania, ale można je lutować tzw. lutem twardym. Szczelność uzyskuje się dzięki zastosowaniu odpowiednich materiałów uszczelniających np. stosuje się powszechnie uszczelnienia z konopi, lnianych pakuł impregnowanych pokostem lub pastą miniowa, albo taśmą teflonową. Jednak autorzy wielu opracowań wskazują iż w przypadku instalacji wodociągowych wykonanych z rur stalowych nie można wyeliminować zagrożenia bakteriami Lagionella. W przypadku rur miedzianych można stosować kilka rodzajów połączeń. Można je podzielić na nierozłączne lub rozłączne. Można zastosować takie metody łączenia jak lutowanie twarde, lutowanie bez łączników lub z łącznikami ewentualnie zaprasowywanie specjalnymi łącznikami, ale i tak podstawą w tego typu rozwiązania jest lutowanie, przy czym wszystkie rodzaje zastosowanych lutów powinny mieć atest Państwowego Zakładu Higieny. Należy także zaznaczyć, iż miedź to metal bakteriostatyczny, w związku z tym instalacje wykonane z miedzi powinny chronić przed rozwojem bakterii Laginnella- która jest szczególnie niebezpieczna w instalacjach ciepłej wody użytkowej.
Co przemawia za pozostałymi rozwiązaniami?
Rury z tworzyw sztucznych to obecnie dynamicznie rozwijający się rynek. Producenci starają się wykazać, że produkowany przez nich asortyment jest łatwy w montażu, a materiały jakie zostały użyte do budowy instalacji nie ulegają korozji, nie zarastają kamieniem, są gładkie, co ma znaczenia przy określaniu strat hydraulicznych. Technika łączenia rurek umożliwia w miarę potrzeby na demontaż oraz wymianę, jeśli zajdzie taka potrzeba. Do wad tego typu rozwiązań należy wymienić, iż rury z tworzyw sztucznych mają małą podatność na wysokie temperatury i na procesy starzenia. Mimo wszystko ich cena w porównaniu do tradycyjnych rozwiązań może zachęcać do wykonywania instalacji z tworzyw sztucznych, za poza tym należy dodać, że użyte materiały cały czas na bieżąco są badane w akredytowanych laboratoriach, co skutkuje coraz lepszymi wynikami i parametrami jakie mogą one osiągać w czasie ich eksploatacji.
Jak to się ma do instalacji kanalizacyjnej?
W przypadku instalacji kanalizacyjno-ściekowej można stosować także kilka rozwiązań. Na przewody kanalizacyjne można stosować rury stalowe, ponieważ są one traktowane jako niepalne, a podczas ogrzewania rozszerzają się w mniejszym zakresie niż rury z tworzyw sztucznych. Na kanalizację ściekową można stosować rury bezkielichowe, stalowe kielichowe, ze stali nierdzewnej kielichowe. Dla przykładu bezkielichowe rury żeliwne są bardzo wytrzymałe, odporne na wysokie temperatury, dobrze tez tłumią hałas, aby zapobiec agresywnemu działaniu ścieków na wewnętrzna ściankę powleczone są często grubo warstwą żywicy epoksydowej, a z zewnątrz najczęściej są ocynkowane. Mimo to coraz częściej instalacje kanalizacyjne wykonuje się z tworzyw sztucznych również jak miało to miejsce w przypadku instalacji wodociągowej ze względu na cenę tego typu rozwiązań. Do zalet tego typu rozwiązań można zaliczyć ich gładkość, odporność na agresywnie działa lace ścieki, do wad ich łatwopalność. Instalacje kanalizacyjne wykonane z tworzyw sztucznych są lekkie, łatwe w montażu a barwienie je sadzą jak ma to miejsce przypadku rur z HD –PE chroni je przed szkodliwym skutkiem promieniowania UV. Najczęściej ze względu na uzyte materiały można je podzielić na systemy rurowe z wykonane z tworzyw PE-HD, systemy rurowe z HT, rury z KG z PP, barwione na zielono, rury z PE- HD z izolacja akustyczną i systemy HT [2]. Bez względu na warunki atmosferyczne panujące na zewnątrz polaczenie rur powinno być zawsze szczelne. Na koniec należy wspomnieć o stosowaniu w przypadku kanalizacji rur kamionkowych, które od dawno wprawdzie nie znajdują już zastosowania ale niemniej tego typu rozwiązania jeszcze gdzie niegdzie można spotkać.
Źródło:
[1]. Szaflik W. „Projektowanie instalacji ciepłej wody w budynkach mieszkalnych” , Wydawca- Ośrodek Informacji „Technika instalacyjna w budownictwie” Warszawa str. 114
[2] Gaβner A. „Instalacje sanitarne” – Poradnik dla projektantów i instalatorów Wydawnictwo Naukowo Techniczne Warszawa 2008 str. 114-115
Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradnikiPogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki
Opracowanie: mgr inż. Joanna Kopica, mgr inż. Radosław Turski,. A.O.
Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji.
