Charakterystyka stolarki okiennej

Stolarka okienna jest bardzo ważnym elementem architektonicznym każdego domu i mieszkania. Nowoczesna stolarka okienna ma za zadanie nie tylko zagwarantowanie należytego doświetlenia wnętrza, zapewnienie odpowiednich parametrów panujących w pomieszczeniu (związanych z utrzymaniem ciepła, czy izolacją akustyczną), ale stanowi również zabezpieczenie antywłamaniowe. Nie sposób nie wspomnieć także o jej funkcji estetycznej, gdzie dzięki odpowiedniemu designowi (z dużymi przeszkleniami, obejmującymi nawet całe ściany) podkreślony będzie indywidualny charakter każdego obiektu. Dla wszystkich inwestorów równie ważne jest natomiast jej długie i bezproblemowe użytkowanie.

Stolarka okienna różni się od siebie szeregiem właściwości, począwszy od materiału, z jakiego jest wykonana, poprzez głębokość konstrukcyjną profili (gdzie zastosowana grubość przekłada się na możliwość zastosowania różnych pakietów szyb), liczbę komór, a co za tym idzie klasę szczelności okien, aż po rozmiary, kształty i kolory czy rodzaje okuć i wyposażenie dodatkowe. To odpowiedni wybór wszystkich tych elementów będzie decydował o tym, jak duże będą zarówno straty ciepła, jak i wykorzystanie ciepła słonecznego do ogrzania pomieszczeń. Polepszanie izolacyjności termicznej okien wiąże się ze zwiększaniem głębokości zabudowy profili, ilości zastosowanych komór oraz stosowania specjalnych wkładek, a także wypełniania części komór materiałem termoizolacyjnym. Takie okna są również wyposażane w energooszczędne szyby.

W każdym projekcie nowego domu wpisane są wymiary i rodzaj przeszkleń zaplanowanych przez architekta. Są to jednak zwykle informacje tylko orientacyjne, więc przed wyborem konkretnej stolarki okiennej, należy zastanowić się, jakie są nasze potrzeby, oczekiwania i możliwości finansowe. Przeróżnych rozwiązań jest sporo, trzeba wybrać nie tylko jakiego koloru chcemy mieć okna, czy w jaki sposób będą się one otwierać, ale musimy zdecydować, jakie wybierzemy profile, w ile szyb będą wyposażone i w jakie akcesoria warto je uzbroić. Warto więc wstępnie rozeznać się w ofercie producentów, odwiedzić ich salony i punkty sprzedaży okien zobaczyć, z jakich materiałów wykonane są poszczególne modele i w jakich konfiguracjach, jakie stosowane są sposoby otwierania i zamykania, w co mogą być wyposażone. Należy także poprosić o zademonstrowanie sposobu ich działania, by móc porównać i wybrać modele najbardziej nam odpowiadające.

Jakie profile okienne wybrać?

Na rynku dostępne są następujące materiały, z których wykonywane są profile okienne:

profile drewniane

profile drewniane wykonane są najczęściej z drewna sosnowego lub dębowego, rzadziej ze świerkowego czy modrzewiowego, a także z drewna egzotycznego jak teak, iroko, meranti czy mahoniu. Ramy profili drewnianych pokrywa się powłokami kryjącymi (farbami) lub transparentnymi (lakierami) w celu ich ochrony przed działaniem czynników pogodowych. Zwykle ich kolorystyka jest utrzymana w odcieniach brązu, uroku dodają barwy i rozmaite rysunki słojów, dzięki czemu okna z drewna wyglądają bardzo elegancko. Okna te najczęściej stosowane są w domach budowanych w technologii drewnianej, ale cieszą się również sporym zainteresowaniem w tradycyjnie murowanym budownictwie, zwłaszcza tam, gdzie występują otwory okienne o nietypowym kształcie (np. łukowe). Zwykle modele drewniane są droższe od plastikowych i wymagają odpowiedniej i systematycznej konserwacji, ale w przypadku drobnych uszkodzeń i zarysowań ramy - można je naprawiać. Dla większej ochrony przed wilgocią, deszczem, wiatrem i promieniami słonecznymi dostępne są też okna drewniane wyposażone w specjalną osłonę z profili aluminiowych od zewnątrz, lub stanowiące drewniano-aluminiową konstrukcję okienną z zewnętrzną częścią ramy wykonaną w całości z aluminium.

profile plastikowe

profile plastikowe są wykonywane ze zgrzewanych gotowych profili PCV, wzmocnionych kształtownikami stalowymi lub aluminiowymi, bądź przekładkami kompozytowymi (dla zwiększenia termoizolacyjności ram). Ramy uzupełnione są okuciami i zestawami szybowymi. Okna z PCV najlepiej nadają się do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności jak łazienki, kuchnie, czy pralnie. Są również stosunkowo tanie, choć nie nadają się do bardzo dużych przeszkleń. Profile plastikowe zwykle są białe, ale wielu producentów dostarcza okna w szerokich gamach kolorystycznych, często imitujących drewno, a nawet możliwa jest realizacja okien dwukolorowych. Okna z profili PCV cieszą się największą popularnością i nie wymagają specjalnej konserwacji, ale gdy ramy zostaną zarysowane, bardzo trudno jest je naprawić.

profile aluminiowe

profile wykonane z aluminium są przede wszystkim bardzo sztywne, wytrzymałe i trwałe. Mają też bardzo dobre właściwości akustyczne i dużą odporność na warunki atmosferyczne. Dlatego okna z profili aluminiowych najczęściej stosuje się w dużych przeszkleniach jak: ogrody zimowe, fasady, okna narożne czy wyjścia na tarasy. Ze względu na to, że aluminium jako metal, charakteryzuje się dużą przewodnością cieplną to w celu zapobieganiu niepotrzebnych strat ciepła przez ramy okienne wykonane z takich profili, układa się pomiędzy nimi wielokomorowe wkładki termiczne z tworzywa sztucznego a środkową komorę wypełnia się dodatkowo pianką polimerową. Dzięki takim rozwiązaniom właściwości termoizolacyjne okien aluminiowych są nawet lepsze niż okien z PCV. Profile aluminiowe mogą być anodowane lub malowane proszkowo na dowolny kolor z palety RAL, lub wykańczane okleiną drewnopodobną. Takie ramy nie wymagają specjalnej konserwacji i są łatwe do utrzymania w czystości, ale w przypadku ich wgniecenia czy zarysowania nie można ich naprawić.

Jakie szyby zespolone dobrać do okien ?

Same profile nie stanowią jeszcze okna, niezbędnym ich elementem są szyby zespolone, czyli układ dwu lub więcej tafli szkła, oddzielonych ramka dystansową, stanowiący trwały i hermetyczny układ, w którym w przestrzeni międzyszybowej zamknięte jest osuszone powietrze lub specjalny gaz (zwykle argon). Takie połączenie zapewnia dobrą izolacyjność cieplną i specjalne właściwości akustyczne. Na rynku dostępne są:

szyby zespolone ze szkłem niskoemisyjnym, ograniczającym przenikanie ciepła z wnętrza budynku na zewnątrz,
szyby zespolone ze szkłem warstwowym o różnych klasach odporności na przebicie (w tym i antywłamaniowe)
szyby zespolone ze szkłem samoczyszczącym, w których dzięki zastosowaniu specjalnych powłok zachodzą reakcje fotokatalizy utleniające i uwalniające z powierzchni szkła zabrudzenia organiczne, które są następnie spłukiwane z powierzchni przez zwykły deszcz.

Ilość komór w oknach profilowych ma znaczenie: im większa ich ilość, tym lepsze parametry izolacyjności i właściwości całej konstrukcji. Na rynku stosowane są rozwiązania dwu-, trzy-, cztero-, pięcio-, a nawet sześciokomorowe. Jednocześnie należy pamiętać, że im większa ilość komór tym bardziej kosztowny jest ich zakup, warto więc dostosować zarówno ilości komór w ramach oraz szybach zespolonych zarówno do standardu energetycznego budynku, jak i do naszych możliwości finansowych. Niemniej jednak w przypadku budynków energooszczędnych lub pasywnych zastosowanie okien 5- lub 6-komorowych to wymagany standard, bez względu na cenę.

Jakie okucia i wyposażenie dodatkowe zastosować ?

Ostatnimi elementami, bez których nie mogą się obejść nasze okna, są okucia. Jedynymi wyjątkami, gdzie nie stosujemy okuć, bo skrzydła okna montuje się na stałe, są tzw. FIX’y. Trzeba jednak pamiętać by umieszczać je tylko tam, gdzie zapewniony jest do nich wygodny dostęp z zewnątrz, aby można je było wygodnie umyć.

Natomiast okna otwierane muszą być wyposażone w odpowiednie okucia rozwierane lub uchylono-rozwierane, które mogą dodatkowo uzbroić w:ukryte zawiasy – niewidoczne dla użytkownika, schowane w ramie okiennej

stopniowanie uchyłu - regulujące ilość wpływającego do wnętrza strumienia powietrza
mikrowentylację/rozszczelnienie - przy odpowiednim położeniu klamki między ramą a skrzydłem powstaje niewielka luka, zapewniająca dopływ świeżego powietrza. Funkcja ta na ogół nie występuje w modelach antywłamaniowych
ogranicznik otwarcia okna - dzięki któremu przy silnym wietrze skrzydło okna nie uderza o ościeżnicę czy ścianę budynku
mechanizm błędnego położenia klamki - dzięki, któremu jeżeli okno jest otwarte, nie będziemy mogli przestawić klamki w pozycję, w której skrzydło jest uchylone
klamkę z kluczykiem – przydatną szczególnie w oknach w pokojach małych dzieci oraz na parterze, uniemożliwiającą ruszenie klamką, bądź jej rozwiercenie
nawiewniki – zapewniające dopływ świeżego powietrza do wnętrza. Tu warto zainteresować się modelami automatycznymi regulującymi przepływ powietrza niezależnie od siły wiatru lub reagującymi na zmianę poziomu wilgotności w pomieszczeniu.

Co więcej, w przypadku okien tarasowych, oprócz standardowych skrzydeł rozwierano-uchylnych oferowane są wersje uchylno-przesuwne i podnoszono-przesuwne. W tych przypadkach warto zaopatrzyć się:w hamulec do blokowania otwartego okna w dowolnej pozycji,

w zatrzask do domknięcia skrzydła od zewnątrz,
w tzw. niski próg zapobiegający potykaniu się i ułatwiający wychodzenie na taras osobom o mniejszej sprawności ruchowej,
napęd elektryczny, wspomagający przesuwanie ciężkich przeszkleń sterowany pilotem lub naściennym włącznikiem.

Osobną kategorię stanowią natomiast okna dachowe, które montowane zwykle w skośnych połaciach wymagają zastosowania zdecydowanie innych okuć niż standardowe okna pionowe.

Przy wyborze okien dachowych w pierwszej kolejności musimy zdecydować jaki sposób chcemy, aby się otwierały, a do wyboru mamy dwie opcje:otwieranie górne, które najlepiej sprawdzi się, gdy okno będzie zamontowane w połaci opartej na stropie lub gdy istniejąca ścianka kolankowa jest nie wyższa niż 130 cm

otwieranie dolne, realizowane przy pomocy klamki, najlepiej sprawdzi się gdy dolna krawędź okna znajduje się na wysokości 130 do 150 cm, licząc od podłogi. W tym przypadku istotne jest jednak zapewnienie swobodnego dostępu do klamki z podłogi i nieustawianie pod takim oknem mebli.

Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki

Opracowanie Redakcja (A.K.). Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.pasywny-budynek.pl